Natuurlijk is rouw geen stoornis en ook geen gedragsprobleem. Toch is het goed als leerkrachten (in een traumasensitieve school) iets van rouw weten. Ook kinderen krijgen immers met verlies van dierbaren te maken. Rouw kan leiden tot gedrag dat we gewoonlijk ‘probleemgedrag’ noemen, maar in feite gedrag is dat met rouw te maken heeft. Dit wordt dan niet als zodanig herkend.
Per jaar verliezen ongeveer 6000 (Trouw, 2021) tot 12000 kinderen en jongeren een ouder (CBS, 2022). Jaarlijks verliezen 1500 kinderen beide ouders (Volkskrant, 2023) en verliezen meer dan duizend kinderen een broertje of zusje (Kappeyne van de Coppello, 2024). En dan zijn er natuurlijk nog heel veel kinderen waarvan een grootouder, ander familielid, leraar of zeer dierbaar huisdier doodgaat (Spuij, 2017). De meeste kinderen verwerken het verlies als er een omgeving die er voor hen is. Een omgeving die hen helpt de zogenaamde ‘rouwtaken’ te volbrengen die bovenop hun normale ‘ontwikkelingstaken’ komen. Kinderen kunnen rouw echter uitstellen en het proces van rouwverwerking meerdere keren doormaken, terwijl ze zich ontwikkelen en het verlies opnieuw begrijpen (Coppello, 2024).
Ik ben geen rouwdeskundige, daarom vind je onderaan deze pagina een aantal links naar zeer kundige mensen die dat wel zijn. Met deze basisinformatie kom je echter al een heel eind. Op deze pagina vind je twee boeken van Riet Fiddelaers-Jasper, rouwdeskundige. Veel van de informatie komt uit haar geweldige boeken.
Het verlies van een dierbare kan er soms toe leiden dat een kind er niet meer op vertrouwt dat anderen hem niet in de steek laten. Een kind dat veilig gehecht was, wordt dan onveilig gehecht (Fiddelaers-Jaspers, 2020, p.72). Kinderen die veilig gehecht zijn rouwen ‘makkelijker’ dan onveilig gehechte kinderen. Een vermijdend gehecht kind zal niet gauw iemand toelaten om getroost te worden. Andere onveilig gehechte kinderen zoeken troost bij iedereen en zullen eerder claimen, wat averechts werkt.
Boeken over rouw en trauma of andere onderwijsboeken? Klik op de link.
www.In-de-wolken.nl Veel informatie over rouw.
www.achterderegenboog.nl Voor informatie, hulp en advies over rouw bij kinderen.
www.dood-gewoon.nl Voor jongeren (12-18 jaar) die lotgenotencontact of informatie willen.
www.landvanrouw.nl Opleiding, inspiratie, begeleiding en informatie over rouw.
www.NJI.nl Rouw bij jonge kinderen.
Voor ouders: https://www.stichtingnooitvoorbij.nl/
Onderwijsvanmorgen.nl Rouw in de klas. Hoe ga je daar mee om?
Meer over rouw: Praxisbulletin.[1]
Meer boeken over gedrag, didactiek en schoolontwikkeling
Alle literatuur van deze site zien? Klik op literatuur.
Kappeyne van de Coppello, C. (2024). Helpen bij het verwerken van verlies: kinderpsycholoog deelt inzichten uit zelfhulpboek, NPO radio 1, 25 april 2024. https://tinyurl.com/2v52cymu
Fiddelaers-Jaspers, R.(2020). Jong verlies. Rouwende kinderen serieus nemen. Utrecht: Ten Have.
Van Lent, W. (2020). Mannen hebben minder taal voor rouw. Interview. Happinez, nr. 3, jrg. 2020, p 107-117.
Spruij, M (2023). Op jonge leeftijd je beide ouders verliezen: ‘Het had zoveel gescheeld als iemand had gevraagd of ik het nog volhield’ Volkskrant, 9 november 2023. https://tinyurl.com/4jxfy335
Maecenas sit amet nibh mattis, iaculis nulla nec, fermentum neque. Integer vel ornare justo. Suspendisse eu gravida massa. Fusce pellentesque tempus arcu et tempor. Nam sit amet urna vulputate, faucibus orci in, sollicitudin sem. Maecenas eu metus vitae massa malesuada condimentum. Sed aliquam nibh malesuada cursus elementum. Integer iaculis ipsum dui, non efficitur ligula interdum eu. In nec dapibus lorem. Nulla lectus tortor, condimentum non ultrices eget, tempus at orci. Suspendisse ac augue eu augue convallis fermentum. Duis at rhoncus ligula, eget posuere diam.
Proin vehicula nisi quis massa consequat aliquam. Vivamus iaculis placerat est non ullamcorper. Integer porttitor elementum commodo. Vivamus sagittis varius orci ac aliquam. Suspendisse vestibulum rutrum quam quis tristique. Nam ut leo vestibulum, blandit nulla eget, imperdiet diam. Duis eu pharetra felis. Vestibulum accumsan lacus et augue euismod, ultricies egestas lectus fringilla. Proin imperdiet, elit nec luctus vulputate, tellus lorem suscipit velit, vel iaculis diam nisi a tellus. In sed arcu vel est sodales volutpat ac eget nulla. Maecenas quis magna quis turpis sollicitudin hendrerit. Aliquam erat volutpat.
Maecenas sit amet nibh mattis, iaculis nulla nec, fermentum neque. Integer vel ornare justo. Suspendisse eu gravida massa. Fusce pellentesque tempus arcu et tempor. Nam sit amet urna vulputate, faucibus orci in, sollicitudin sem. Maecenas eu metus vitae massa malesuada condimentum. Sed aliquam nibh malesuada cursus elementum. Integer iaculis ipsum dui, non efficitur ligula interdum eu. In nec dapibus lorem. Nulla lectus tortor, condimentum non ultrices eget, tempus at orci. Suspendisse ac augue eu augue convallis fermentum. Duis at rhoncus ligula, eget posuere diam.
Proin vehicula nisi quis massa consequat aliquam. Vivamus iaculis placerat est non ullamcorper. Integer porttitor elementum commodo. Vivamus sagittis varius orci ac aliquam. Suspendisse vestibulum rutrum quam quis tristique. Nam ut leo vestibulum, blandit nulla eget, imperdiet diam. Duis eu pharetra felis. Vestibulum accumsan lacus et augue euismod, ultricies egestas lectus fringilla. Proin imperdiet, elit nec luctus vulputate, tellus lorem suscipit velit, vel iaculis diam nisi a tellus. In sed arcu vel est sodales volutpat ac eget nulla. Maecenas quis magna quis turpis sollicitudin hendrerit. Aliquam erat volutpat.